14 Nisan 2023, 00:32
İnsanlığın en eski mesleklerinden biri olan metalleri işleme ve şekillendirme, M.Ö. 9000’li yıllarda, ilk metal ve metal oksitlerinin kullanılmasıyla başlamıştır.
Çayönü Tepesi ve Çatalhöyük’te M.Ö. 7500’e C14 radyografik analizleri ile tarihlenen bakır boncuk, çengel ve levhalar, madenlerin ilk olarak Anadolu’da kullanılmaya başladığına dair örneklerdir.
Arsenikli bakırdan, bronza ve pirince uzanan değişik döküm obje imalatı, Kuzey Mezopotamya, Doğu ve iç Anadolu’da tarih boyunca kurulmuş çeşitli devletlerin itici güçlerinden biri olmuştur.
Demir bir tahta ilk defa oturan Hitit Kralı ve madenci ustaları olarak ünlenen Urartular, döküm sektörünün Anadolu’daki önemli köşe taşlarıdır.
Selçuklu ve Osmanlı imparatorlukları döneminde, Anadolu’da döküm tüm şehirlere yayılarak ticari bir kapsama ulaşmış, top dökümünde kazanılan ustalık sonrasında dökümün önemi özellikle savunma sanayinde artmıştır.
Cumhuriyet devri ile birlikte, Türk döküm sanayi, küçük atölyeler ve loncalar düzeninden çıkarak, büyük ölçekli sanayi kuruluşları şeklinde gelişmiş ve istanbul, Bursa, Kocaeli, Sakarya üçgeni ile Ankara, Eskişehir, Konya, izmir, Denizli, Samsun, Çorum, Trabzon, Adana, Kahramanmaraş ve Gaziantep gibi birçok şehir önemli üretim merkezleri olmuştur.
Dünya’da 7-8 bin yıllık birikimi içeren dökümcülük, asıl gelişimini 19. ve 20. yüzyıllarda “Sanayi Devrimi” ile yaşamıştır. Gelişen otomotiv sanayi ile yıllık 100 milyon ton seviyelerinde üretime ulaşmıştır. Bu büyümede, klasik pik döküm yerine geliştirilen çelik, sfero, alüminyum ve magnezyum malzemelerin dökümü de önemli bir rol oynamaktadır.
